IRAITZ APARATUA

IRAITZ APARATUA

Iraitz aparatua organoetako multzo bat da, non hauek arduratzen dira residuo nitrogenatuak ezabatzeaz (gernua ). Gernua, urea eta kreatinina osatzen dute. Bere arkitektura, gorputz fluidoak iragazten duten estrukturaz osatuta dago( likido zelomatikoa, hemolinfa, odola.) Ornogabeetan iragazkiko oinarrizko unitara nefridoa da, eta ornodunetan neurona edo nefron da. Iraitz aparatua bi atalez osatuta dago:
 Iraitz organoak: giltzurrunak, gernua osatzen dute eta baita ere beste funtzio batzuk ditu.
 Gernua hartzden duen eta kanpora botatzen duen odia, iraitz odia deitzen da.
Iraitz aparatua, osatuta dago hodi multzo bate zeta dira:
 Ureterrak, gernua garraiatzen dute giltzurrunetatik gernu-maskurira.
 Gernu baskuria, ontzia non gernua biltzen du.
 Uretratik, gernua kanporatzen da kanporuntz. Oso motza da emakumeetan eta luzeagoa da gizonetan, uretra peneana izena duena.

Iraitz aparatuaren histoanatomia.

Hasierako eta garrantzitsua dena eta arduratzen dena ehunen filtrazioaz eta hainbat fluidoetaz; hala nola, toxinen kanporaketa egiten duena, osatuta dago giltzurrunetaz. Giltzurrunak, beraien edukia uzten dute maskurian, ureter tutuaren bodez. Maskuria, kanporatzen du bere edukia kanpora uretra izena duen konduktu batetik.


Giltzurruna

Maskuria

Gernuaren eraketa:

Gernua, nefronetan desarroilatzen den hiru preozesuen bidez eratzen da. Hiru gernuaren oinarrizko eraketa prozesuak hauek dira:

●Filtrazioa: Prozesu bat da non permititzen duena glomerulotik Browman-eko kapsuletara, odol presioarengatik.

●Re-absorzioa: Prozesu bat da non substantziak pasatzen dira tubulu renal barrutik peritubular kapilarretara; hau da, odolera. Prozesu hau berreskuratzen du ura, gatzak, azukreak eta aminoazidoak.

● Secreción: Gernua sortu ondoren, tubuluetati pasatzen da pelbis renalaino iritsi arte. Bolumena 250-500 cm3- koa denean, gernua kanporatzeko nahia dugu.


Giltzurrunaren estruktura:

Giltzurrun osoa estalita dago ehun konektibo kolagenosoaz osatuta dago,eta bere izena kapsula nefrotika da, eta bere ertzean inzisura bat du hilio renalaren izenarekin eta han ikusi dezakegu arteria eta bena renalen irteera eta ureterra.
Giltzurrun baten mozketa baten hiru zati bereizi dezakegu

Iraitz aparatuaren gaixotasunak:

● Uretritis:
Uretraren paretak inflamatzen dira infekzio bakteriana batez bidez edo substantzia batzuk egiten dutena uretraren konduktorea txikitzea.

● Cistitis:
Bejina urinariaren inflamazioa da, infekzioarekin edo infekziorik gabe.

● Pielonefritis
Giltzurrunaren eta pelbis renlaren inflamazioa da. Tripako minarengatik, sukarra altua eta gernu gutxi izateagatik detektatzen da, eta askotan odolarekin lagunduta.
● Koliko Nefrotikoa:

Mina somatzen da giltzurrunetako zonan eta organo genitaletan. Gertatzen da zenbait substantzien prezipitatuengatik; hala nola, fosfatoak, oxalatos eta uratos. Hauek kanporatzerakoan mina ematen dute.

GERNUAREN ERAKETA BIDEOAREKIN